Eski zamanlarda anlamlarını ve değerlerini halkın bildiği resmi ölçü birimleri kullanılmaktaydı. Aralarında değiş tokuş yaparlarken bunu bir standarda getirmenin farkına varıp bir tas sütün karşılığının nasıl hesaplanacağının kaç karpuz, kaç avuç buğday olacağını kendilerine göre hesaplamışlardı. Türklerin kullandığı temel ağırlık ölçüsü dirhem 3.2 grama denk gelip 70 arpa tanesinden hesaplanmıştır.
Dilimize yerleşik olarak kullanılan tam miktarı belli olmayan göz kararı diye ifade edebileceğimiz kelimeler kullanırız. Büyüklerimiz veya eski aşçılar bir yemeğin tarifini verirken alabildiğine, bir tutam, bir demet, bir habbe, bir diş, bir avuç, bir bağ, bir taşımlık, tepeleme bir tatlı kaşığı tuz gibi kelimeler yemek tariflerimizin ana hatlarını oluşturur.
Günümüzde ise hazırlamak istediğimiz reçeteyi sıklıkla kullandığımız fincan, çay bardağı, gram, kaşık gibi ölçülerle anlatırız. Örneğin 1 su bardağı unun kaç grama denk geldiğini öğrenirsek hassas terazilere gerek duymadan istediğimizi yapabiliriz.
Tariflerde belirtilen su bardağı, çorba kaşığı (ya da yemek kaşığı), çay kaşığı (ya da tatlı kaşığı) ölçüleri, sırasıyla standart Amerikan 240 ml hacmindeki “cup”, 15 ml hacmindeki “tablespoon” ve 5 ml hacmindeki “teaspoon” ölçüleridir. Bu ölçüler, hacim ölçüleridir. Ağırlık değil, hacim. Yani, içine doldurduğunuz malzemelerin ağırlığını değil, kapladıkları alanı (mililitre cinsinden) ölçer. Bu yüzden de 1 su bardağına doldurduğunuz unun ve suyun ağırlıkları birbirine eşit değildir.
SU BARDAĞI (CUP) – MİLİLİTRE (ML)
1 su bardağı = 240 ml
YEMEK KAŞIĞI/ÇORBA KAŞIĞI (TABLESPOON) – MİLİLİTRE (ML)
1 yemek kaşığı (çorba kaşığı) = 15 ml
TATLI KAŞIĞI/ÇAY KAŞIĞI (TEASPOON) – MİLİLİTRE (ML)
1 tatlı kaşığı (çay kaşığı) = 5 ml
YEMEK KAŞIĞI – TATLI KAŞIĞI – SU BARDAĞI DÖNÜŞTÜRME
1 su bardağı = 16 yemek kaşığı = 48 tatlı kaşığı
FIRIN ISISI (Fahrenheit Celcius)
Yabancı yemek kitaplarında fırın ısısı Celcius (C) yerine Fahrenheit (F) olarak belirtilir. Fahrenheit olarak belirtilmiş fırın ısısını Celcius cinsinden şöyle hesaplayabilirsiniz:
500 F = 260 C
475 F = 245 C
450 F = 235 C
425 F = 220 C
400 F = 205 C
375 F = 190 C
350 F = 180 C
325 F = 160 C
300 F = 150 C
275 F = 135 C
250 F = 120 C
225 F = 107 C
UN
1 su bardağı un = 140 gram
1 yemek kaşığı un = 9 gram
ŞEKER (BEYAZ ve KAHVERENGİ)
1 su bardağı şeker = 200 gram
1 yemek kaşığı şeker = 13 gram
KAKAO
1 su bardağı kakao = 100 gram
1 yemek kaşığı kakao = 6 gram
NİŞASTA
1 su bardağı nişasta = 120 gram
1 yemek kaşığı nişasta = 8 gram
PUDRA ŞEKERİ
1 su bardağı pudra şekeri = 160 gram
1 yemek kaşığı pudra şekeri = 10 gram
KARBONAT
1 tatlı (çay) kaşığı karbonat = 7 gram
TUZ
1 yemek kaşığı tuz= 24 gram
1 tatlı (çay) kaşığı tuz = 8 gram
INSTANT MAYA
1 yemek kaşığı instant maya = 12 gram
1 tatlı (çay) kaşığı instant maya = 4 gram
YOĞURT
1 su bardağı yoğurt = 240 gram
1 yemek kaşığı yoğurt = 15 gram
TEREYAĞI
1 yemek kaşığı tereyağı = 15 gram
1 su bardağı tereyağı = 227 gram
50 gram tereyağı = 3,5 yemek kaşığı
100 gram tereyağı = 7 yemek kaşığı
SU
1 su bardağı su = 240 gram
1 yemek kaşığı su = 15 gram
BAL ve PEKMEZ
1 su bardağı bal (veya pekmez) = 320 gram
1 yemek kaşığı bal (veya pekmez) = 20 gram
REÇEL
1 su bardağı reçel = 330 gram
1 yemek kaşığı reçel = 21 gram
SÜT
1 su bardağı süt = 240 gram
1 yemek kaşığı süt = 15 gram
ZEYTİNYAĞI
1 su bardağı zeytinyağı = 216 gram
1 yemek kaşığı zeytinyağı = 14 gram
KREMA
1 su bardağı krema = 240 gram
1 yemek kaşığı krema = 15 gram
BADEM/FINDIK/ANTEP FISTIĞI – FİLE (TRAŞLANMIŞ)
1 su bardağı file badem (veya fındık veya Antep fıstığı) = 100 gram
1 yemek kaşığı file badem = 6 gram
CEVİZ İÇİ
1 su bardağı ceviz içi = 90 gram
BADEM/FINDIK – TOZ
1 su bardağı toz badem (veya fındık) = 100 gram
1 yemek kaşığı toz badem = 6 gram
ANTEP FISTIĞI – TOZ
1 su bardağı toz Antep fıstığı = 90 gram
1 yemek kaşığı toz Antep fıstığı = 6 gram
HİNDİSTAN CEVİZİ (RENDELENMİŞ)
1 su bardağı Hindistan Cevizi (rendelenmiş) = 80 gram
1 yemek kaşığı Hindistan cevizi (rendelenmiş) = 5 gram
SUSAM/KETEN TOHUMU/HAŞHAŞ TOHUMU
1 su bardağı susam (veya keten tohumu veya haşhaş tohumu) = 160 gram
1 yemek kaşığı susam = 10 gram
ÇAM FISTIĞI/AYÇEKİRDEK İÇİ
1 su bardağı çam fıstığı (veya ayçekirdek içi) = 140 gram
1 yemek kaşığı çam fıstığı = 9 gram
YULAF EZMESİ
1 su bardağı yulaf ezmesi = 80 gram
TARÇIN/ZENCEFİL/YENİBAHAR – TOZ
1 yemek kaşığı toz tarçın (veya zencefil veya yenibahar) = 9 gram
YUMURTA
1 adet büyük boy yumurta (kabuksuz) = 55 gram
1 adet büyük boy yumurtanın sarısı = 20 gram
1 adet büyük boy yumurtanın beyazı = 35 gram
0 Comments