ANTAKYA KAĞIT KEBABI TESCİLLENDİ
Coğrafi tescilli ürünler şehrin markalaşmasında, ürünlerin farkındalığının artmasında, sahip olduğu değerin ortaya çıkarılmasında, gelecek nesillere aktarılırken reçetesinin bozulmamasına, Dünya’ya açılmasına, kadar şehrin tanıtımında lokomotif görevi görürler.
Bugün ne yesek dediğimiz anda kebap türevleri arasında kolaylıkla kendini gösterebilen bu lezzetin tescil alması ve hakettiği yere doğru ilerlemesi mutluluk verici. Şehrimizdeki her ürünü farklı şehirlerde Antakya veya Hatay ismiyle görebiliyoruz.
Gerçekten bu lezzetler orijinal tarifleriyle mi yapılıyor yoksa ustanın keyfi tarifine göre mi? İşte tam da burada coğrafi tescil devreye giriyor. Coğrafi işaretler ürünün öz değerini korumak üzerine inşa edilmiş bir bina gibidir. Bu binanın her katı o ürünün ayırt edici özelliklerini temsil eder. Esas soru burada başlıyor bu bina ne kadar sağlam? Ürünlerin gerçek değerini koruyup korumadığı tartışılır. Gerçek anlamda bir denetim mekanizması var mı bu da tartışılır. Farkındalık oluşturması adına iyi bir adım olarak görüyorum. Coğrafi işaret, menşe ve mahreç nedir bunları da detaylı olarak inceleyelim.
Coğrafi İşaret Nedir?
Bir ürünü, benzerlerinden ayıran en temel özelliği üretildiği yöre ise, bu ürün için ‘yöresel’ ifadesi kullanılır. Yöresel ürünler, bulundukları ya da üretildikleri bölge ile özdeşleşir ve orası ile anılır. Bu tip ürünlerin yöreselliğini yasal olarak ifade eden işaretlere de coğrafi işaret denir. Ülkemizde coğrafi işareti almış ürünlere örnek olarak; Antakya künefesi, Kayseri pastırması, Kars kaşarı, Amasya elması, Malatya kayısısı, Antep baklavası gösterilebilir.
Bir ürünün coğrafi işareti alabilmesi için şu özellikleri taşıması gerekir:
– Coğrafi sınırları belirli bir alan içinde yer alması
– Bu alana ait özellikler neticesinde meydana gelmiş bir ürün olması
– Bir karakteristik özellik taşıması ve bu karakteristik özelliğin bulunduğu bölge ile ilişkilendirilmiş olması
Coğrafi işaret başvurusu, menşe ve mahreç olmak üzere iki şekilde yapılabilir:
– Menşe başvurusu, ilgili ürünün tüm niteliklerinin söz konusu bölge ile bire bir bağı olduğunu ifade eder. Bu açıdan bakıldığında diğer bölgelerde yetiştirilen ya da üretilen aynı cins ürünlerin, coğrafi işaret almaya hak kazanmış ürün ile aynı olmadığı tescil edilmiş olur.
Coğrafi sınırları belli bir şekilde çizilmiş, tüm özellikleri ile o bölgeye ait olan ve o bölge dışında üretilemeyen ürünler için verilir. Örneğin, Afyon kaymağı, Finike portakalı, Anzer balı, Van otlu peyniri gibi
– Mahreç başvurusu ise bölge kavramı açısından daha esnek olmakla birlikte, ürün özelliklerini ve üretim yöntemlerini gözeterek, niteliklerinin diğerlerinden farklı olduğunu tescil eder. Bu durumda aynı ürün coğrafyaya bağlı olmaksızın farklı yerlerde üretilse bile özgün özelliklerini taşımak zorundadır.
Coğrafi sınırları belli bir şekilde çizilmiş, ancak belirgin özellikleri ile o bölgeye ait olan ve üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinden en az biri belirlenmiş coğrafi alanın sınırları içinde yapıldığı ürünler için verilir. Örneğin, Akçaabat köftesi, Balıkesir höşmerim tatlısı, Adana kebabı, Antakya Kağıt Kebabı gibi.
0 Comments